پایگاه کاشف: وبلاگ تخصصی امنیت سیستان و بلوچستان

پیام های کوتاه

 دریافت اصل مقاله پیدایش تفکر دیوبندی در هندوستان و تأثیر آن در بلوچستان ایران

حنفی دیوبندی مذهب غالب اهل سنت جنوب شرق کشور و اهل تسنّن خراسان می باشد. در این مقاله به توصیفی از چگونگی پیدایش آن در هند و چگونگی ورود آن به ایران پرداخته شده است. به غیر از دیوبندیان از بریلوی ها، مودودی ها  و ذکری ها به عنوان مذاهب اهل تسنّن شرق کشور می توان نام برد.. دیوبندیان سه فرق اساسی با وهابیون دارند. دیوبندیان علاوه بر حدیث برخلاف وهابیون اهل تقلید هم استفاده می کنند. از طرفی باطن گرا وصوفی گرا می باشند در حالیکه وهابیون ظاهر گرا می باشند. به علاوه دیوبندیان عقل گرا نیز در کنار حدیث هستند

یکی از اقدامات مسلمانان هند برای جلوگیری از تهاجم فرهنگی استعمار، تأسیس مدارس دینی بود. فرض این مقاله اینست که اصلاحات آموزشی!!! در بلوچستان ایران ناشی از تحصیل طلاب ایرانی در مدارس دیوبند و بازگشت آنان به ایران بوده است.

در ادامه مولف محترم به اقدامات انگلیسی ها در کنترل مسلمانان هندی می پردازد. اقداماتی از قبیل:

-حذف تشریفات دربار گورکانی برای گرفتن هدایا و نذورات

-تصرف زمین های موسسات آموزش زبان فارسی و ترویج زبان انگلیسی در هند

-تأسیس کالج های آموزش زبان انگلیسی و تربیت افرادمحلی جهت به دست گرفتن مناصب دیوانی

-انتشار آموزش علوم جدید بین مسلمانان که منجر به رشد طبقه

-تحصیلکرده بین مسلمانان گشت که گرایشات غربی داشتند. اگرچه به لحاظ عاطفی هندی بودندولی از لحاظ عقلی مجذوب تمدّن غرب شده بودند. این طبقه به مولوی ها به دیده حقارت می نگریستند.

-ویران کردن محل اجتماعات مسلمانان

-تبلیغ مسیحیت در هند

این مقاله به تأثیرات مدارس دیوبندی در بلوچستان ایران تا اواخر حکومت رضا شاه می نگرد.

اندیشه دیوبند خود را مدیون اندیشه دو نفر می داند: شیخ احمد سرهندی و شاه ولی الله دهلوی.

دیوبندیان را اشعری ماتریدیه نیز می نامند.

دیوبندیان شریعت را از 4 منبع قرآن، سنت رسول خدا، اجماع امّت و اجتهاد کسب می کنند.

در مورد عدالت صحابه نیز معتقدند اگر صحابه در امور اجتهادی به خطا رفته باشند، باز هم دارای اجر هستند و روا نیست اختلافات صحابه به معصیت توصیف شود.

از فعالیت های مهم دیوبندیان که سلاح تشکیلاتی آنان است جماعت تبلیغ می باشد. حوزه فعالیت دیوبندیان برخلاف اخوان المسلمین که روی نخبگان تمرکز می کند روی طبقات کم سواد جهان اسلام و نیز طبقات متوسط شهری نظیر کارکنان و کارگران است. جماعت تبلیغی ها از مبارزات مسلحانه پرهیز می کردند.

ب- تأثیر دیوبندیان بر بلوچستان ایران

-      رفت و آمد بین قبایل بلوچ دو طرف مرز ایران و پاکستان که هم مذهب، هم قوم و بعضاً هم طایفه بودند.

-      رفت و آمد پیروان فرقه نقشبندیه در دو طرف مرز

عده ای از طلاب ایرانی نیز برای فراگیری درس به دارالعلوم دیوبند رفتند که پس از مدتی مورد عنایت یاراحمدخان احمدزهی خان کلات بلوچستان از لحاظ مالی قرار گرفتند.

طلاب ایرانی دیوبند پس از مدتی به ایران بازگشتند و به تأسیس مدارس علمیه در بلوچستان همت گماردند. نه تنها اعتقادات انان بر جامعه بلوچ تأثیر گذاشت بلکه بر آداب و رسوم و فرهنگ آنان نیز تأثیر گذاشتند. قبل از هجوم دیوبندیان به بلوچستان اعتقادات مردم آمیزه ای از پیرگرایی، خرافه گرایی، تقدس پدیده ها و اشیاء طبیعی و نیز اعتقاد به با خبربودن ارواح اولیاء از احوال انسان ها بود. برداشتن خاک از قبور اولیا نیز از اموری بود که توسط مولوی های دیوبندی نهی می شد. دیوبندیان به تصوّف هم گرایش داشتند

 مهم ترین مدارس دیوبندی بلوچستان ایران:

-عین العلوم گشت سراوان

-مجمع العلوم سرجوی سراوان

-دارالعلوم زنگیان سراوان

-عزیزیه انزای شهر سرباز

-منبع العلوم کوهون سرباز

-اشاعۀ التوحید و دارالعلوم زاهدان

-جامعۀالحرمین چابهار

-دارالعلوم حقانیه ایرانشهر.

مسئولین این مدارس به پیروی از دیوبندیان پاکستان، شورای هماهنگی مدارس دینی اهل سنت بلوچستان را تشکیل داده اند.

به زعم نویسنده مدارس دیوبندی با نوگرایی آموزشی قرن 19 در تضاد می باشد.

اما نقد این مقاله:

این مقاله خاستگاه و برخی اقدامات دیوبندی در ایران را ذکر کرده است امّا تأثیرات بر روی سبک زندگی مردم، تأثیرات اجتماعی و تأثیرات اقتصادی و سیاسی بر ناحیه بلوچستان که موجب بر هم خوردن هرم قدرت و نیز ساختار اجتماعی شد را ذکر نکرده است. از این دیدگاه این مقاله محافظه کارانه می باشد و آن هم به خاطر وابستگی نویسنده اصلی آن ( عبدالغفور دورانی) به جریان مسجد مکّی می باشد که اطلاعات محدودی را ارائه کرده است.

 

 

 

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی